Ciemnogłów wąskolistny (Nigritella nigra)
Bulwy około 3-5 cm dł.
Pęd 8-30 cm wys., prosty, mocny, wyraźnie żebrowany, zielony.
Kwiat ciemnogłowa wąskolistnego (Nigritella nigra) a – warżka, b – boczny zewnętrzny listek okwiatu, c – boczny wewnętrzny, d – górny zewnętrzny, e – zalążnia i ostroga, f- przysadka
Liście 4-10, dł. 4-6 cm, 1,5-3 mm szer., równowąskie, ostre, pionowo wzniesione, zielone. Ponad nimi na pędzie kilka małych, lancetowatych, ostrych listków przysadkowych, często o czerwonych krawędziach.
Kwiatostan 1-2 cm dł., gęsty, jajowaty, stożkowaty lub kulisty, wielokwiatowy.
Kwiaty nic skręcone, drobne, zwykle od fioletowoczerwonych do czarnopurpurowych, rzadko różowe, jasnoczerwone lub wrzosowe.
Przysadka do 15 mm dł., lancetowata, ostra, drobno, lecz wyraźnie orzęsiona na krawędziach, cała zielona lub z czerwonymi krawędziami.
Zalążnia 3-7 mm dł., prosta, wąska, nie skręcona, zielona, często z czerwonymi żebrami.
Warżka 5-8 mm dł., 3,5-5 mm szer., szerokolancetowata, u nasady z zaokrąglonymi małymi skrzydełkami, u szczytu ostra, muszelko-wata, o odgiętym ku górze szczycie.
Ostroga 1-2 mm dł., workowata, tępa.
Górny zewnętrzny płatek 5-7 mm dł., około 1,5 mm szer., lancetowaty, ostry, u nasady z 2 mięsistymi guzkami.
Boczne zewnętrzne płatki nieco dłuższe i nieco węższe, równowąs-kolancetowate, ostre, nieco asymetryczne, z podobnymi 1-2 guzkami u nasady.
Boczne wewnętrzne płatki 5-6 mm dł., około 1 mm szer., równowąsko-lancetowate, tępe.
Prętosłup około 2 mm dł., ciemnoczerwony.
Owoc do 8 mm dł., nieco rozdęty.
Ciemnogłów wąskolistny wykazuje zmienność pod względem barwy kwiatów.
Rośnie na wysokogórskich łąkach i halach, w miejscach słonecznych, na glebach zasobnych w węglan wapnia.
Kwitnie od końca maja do sierpnia.